حتما تاکنون عبارت فلش کردن مخصوصا در گوشی موبایل به گوشتان خورده است. فلش کردن برای مودم هم وجود دارد و شاید از شخصی شنیده باشید که برای فعال شدن یک ویژگی، باید مودم را فلش کنید یا با فلش کردن مودم، مشکل آن رفع خواهد شد، یا اصلا مودم آنلاک می‌شود. اما فلش مودم چیست و دقیقا شامل چه کاری می‌شود.
فلش کردن مودم چیست؟
درکل فلش کردن یک دستگاه، اصطلاحی است که به پاک کردن فریمور یا سیستم‌عامل پیش‌فرض آن دستگاه و نصب فریمور یا سیستم‌عامل دلخواه یا سفارشی کاربر، اشاره دارد. فلش کردن مودم هم همین معنی را دارد و وقتی فریمور از قبل نصب شده، روی یک مودم را حذف کنیم و به جای آن، فریمور مورد نظر خودمان را نصب کنیم، اصطلاحا مودم را فلش کرده‌ایم. با فلش کردن مودم تنظیمات، قفل‌ها، محدودیت‌ها و درکل تغییراتی که شرکت سازنده مودم، روی آن اعمال کرده، از بین می‌روند و فریمور جدید، باب سلیقه شده و هیچ‌گونه محدودیت یا قفلی ندارد.
فریمور چیست؟
فریمور (Firmware) نرم‌افزار یا مجموعه دستورات برنامه‌نویسی شده روی سخت‌افزار است که در بسیاری از دستگاه‌ها مانند گوشی موبایل، تلویزیون هوشمند، مودم وجود دارد.
در برخی موارد فریمور را میان افزار هم می‌نامند، اما این معادل درست نیست زیرا میان افزار یک واسط برنامه نویسی است و با فریمور تفاوت دارد. فریمور دستورات لازم برای اینکه دستگاه چگونه با دیگر اجزا و سخت‌افزارهای دستگاه ارتباط برقرار کند را ارایه می‌دهد تا کاربر بتواند دستوراتش را برای دستگاه و سخت افزار قابل فهم کند. فریمور معمولا روی فلش رام Flash ROM دستگاه ذخیره می‌شود. رام حافظه فقط خواندنی است اما فلش رام را می‌توان پاک کرد و دوباره روی آن نوشت چون اساسا شبیه به فلش مموری است.
آیا فلش کردن مودم همان آنلاک کردن مودم است؟
درنظر داشته باشید که همیشه فلش کردن مودم به معنی آنلاک کردن آن نیست. برخی اوقات می‌توان مودم را آنلاک کرد اما فریمور مودم اصلا تغییری نکند. در بعضی از مدل‌های مودم، همین که شما بتوانید یک نسخه فریمور جدید و آنلاک همان شرکت را روی مودم نصب کنید؛ لاک مودم برداشته می‌شود ولی در برخی دیگر از مدل‌ها، حتما باید کل فریمور از روی ROM مودم پاک و یک فریمور جدید نصب کرد. درنتیجه همیشه نباید آنلاک مودم را با فلش مودم برابر و مساوی دانست.
مزایای فلش کردن مودم چیست؟
اولین مزیت فلش کردن مودم این است که می‌توان تنظیمات، محدودیت‌ها و قفل‌هایی که شرکت سازنده مودم روی آن اعمال کرده است را بردارید. مزیت بعدی این است که می‌توانید بسته به نیازتان فریمورهای قوی‌تر، بهتر و با امکانات بیشتری روی مودم نصب کنید. حتما نباید مودم مشکل داشته باشد یا محدودیت‌هایی روی آن اعمال شده باشد تا بخواهید آن‌را فلش کنید، بلکه گاهی اوقات ممکن است بخواهید به امکانات و ابزارها و تنظیمات زیادی دسترسی پیدا کنید که در فریمور کنونی مودم وجود نداشته باشند.
دیگر مزیت فلش مودم، وقتی نمایان می‌شود که مشکلی برای سخت‌افزار یا میان افزار مودم رخ دهد که با نصب فریمور جدید یا حتی آپدیت کردن آن، این مشکل از بین می‌رود. مزیت دیگر فلش کردن مودم این است که می‌توانید روی برخی مودم‌ها که قابلیت نصب و راه‌اندازی وی پی ان ندارند، با نصب یک فریمور جدید که عموما اپن سورس است، به تنظیمات و امکانات کاملی برای نصب VPN روی مودم خود دست پیدا کنید. مزیت بعدی، استفاده از مودم در مناطق جغرافیایی دیگر یا برای اهداف دیگری است که شرکت سازنده در نظر نداشته است.
مثلا ممکن است شرکت سازنده فریمور مودم را فقط برای استفاده در اروپا تنظیم کرده باشد اما آن مدل به آسیا هم رسیده باشد، دراین حالت هم می‌توان با فلش کردن مودم در آسیا هم از آن استفاده کرد. فلش کردن مودم، یکی از ترفندها و مهارت‌های هکرها برای ناشناس ماندن و نصب برخی ابزارها روی مودم است تا به‌راحتی ردیابی نشوند.
آیا می‌توان تمام مودم‌ها را فلش کرد؟
جواب این سوال، خیر است، زیرا همه مودم‌ها قابلیت فلش شدن و نصب فریمور جدید و دلخواه را ندارند. این مودم‌ها فقط از فریموری که توسط خود شرکت تولید کننده مودم روی آن نصب شده پشتیبانی می‌کنند.
آیا فقط برای رفع مشکل مودم را فلش می‌کنند؟
در بالا هم به این موضوع اشاره کردیم که برخی اوقات کاربران برای دسترسی به امکانات و ویژگی‌های پیشرفته روی یک مودم، در حالی که فریمور کنونی آن مودم هیچ مشکلی ندارد، باز هم اقدام به نصب یک فریمور جدید می‌کنند. بیش از ۱۰ فریمور اوپن سورس برای مودم‌ها و روترها وجود دارد که هرکدام قابلیت‌ها و ویژگی‌های متمایزی ارائه می‌دهند که می‌توان آن‌ها را روی بعضی از مودم‌ها و روترها نصب کرد. معمولا، فریمورهای اوپن سورس مانند OpenWRT, DD-WRT و Tomato اختیارات زیادی برای اعمال انواع تنظیمات و پیکربندی‌های مودم، به کاربر می‌دهند و دست کاربر را باز می‌گذارند.
سخن آخر
فلش کردن مودم فرآیند ارتقا فریمور یا سیستم عامل نصب شده روی آن است. فلش مودم روش‌های مختلفی دارد و به مدل و برند مودم یا روتر شما بستگی دارد. برای اطمینان از عملکرد بهینه، مهم است که نسخه فریمور صحیح روی مودم نصب شده باشد.
گاهی با یک ابزار بسیار ساده که می‌توان آن‌را روی یک فلش مموری یا ویندوز نصب کرد، مودم فلش می‌شود. در بعضی از مودم‌ها هم می‌توانید از طریق پنل تنظیمات خود مودم فریمور آن‌را به‌روز کرد، برای این کار می‌توانید در تننظیمات گزینه Update Firmware را پیدا کنید و نسخه به‌روز فریمور را نصب نمایید. اگر عملیات فلش مودم را درست انجام دهید، مودم خراب نمی‌شود. در هنگام فلش مودم نهایت خرابی می‌تواند پریدن فریمور اصلی مودم و از کار افتادن آن باشد که توسط افراد متخصص، قابل رفع شدن است. درنتیجه توصیه می‌شود افرادی که تجربه و سابقه کار با انواع مودم و از آن مهم‌تر فریمورها را ندارند، اقدام به فلش مودم نکنند. درنظر داشته باشید با حذف فریمور اصلی و اولیه مودم و نصب یک فریمور دیگر، دستگاه از شرایط گارانتی خارج می‌شود.
همچنین خواندن مطالب زیر توصیه می شود:
مودم گیمینگ چیست و تفاوت های آن با مودم معمولی چیست؟